Bio Emotioneel Management
Question:
Ik zou zo graag wat meer energie hebben…
Answer:
Kijk je hier alleen voor de oefening: scroll dan helemaal naar onderen.
Hieronder een aantal tips om dat makkelijker te maken.
Inleiding -wat is energie-
Wanneer ik het hier over ‘energie’ heb dan is dat altijd een beetje een lastig onderwerp als we niet 30 centimeter boven de grond willen gaan lopen… “Wat is ‘energie’?”
Je zou ‘levens-energie’ kunnen gaan zeggen maar daarmee zeg je eigenlijk niks nieuws mee. Andere culturen beschrijven allerlei vormen van energie maar binnen onze West-europese cultuur zijn wij met de huidige stand van zaken beperkt tot de dingen die wij kunnen meten en zien. En tot dusver lijken er geen overtuigende bewijzen te zijn dat iemand ‘energie’ echt heeft kunnen meten.
Chi, Ki, Prana, Ruach, het zijn allemaal concepten waar wij in onze Westerse cultuur geen woorden voor hebben. Het is geprobeerd met de orgon-energie uit de bio-energetica en ik sla hier vast nog honderd concepten over maar we kunnen het (nog) niet echt meten, we kunnen het niet herkennen op een foto of op een audioband.
En tot dat moment zou ik mij willen beperken tot de dingen die wij in onze wetenschappelijke cultuur kunnen vastleggen. ‘Energie’ zoals ik dat in dit stukje dus zou willen definiëren is: “het subjectieve gevoel energie te hebben om dingen te doen *)note.“
Energiemanagement
Mensen verschillen in de hoeveelheid energie die zij voelen. Er zijn ‘energieke types’ en er zijn mensen die gewoon eerder moe zijn. Ziekte kan daarop van invloed zijn, de manier waarop je met jezelf omgaat of de dingen die je mee hebt gemaakt.
Het kan juist voor mensen die hier problemen mee hebben (ik denk aan mensen met een ernstige ziekte, mensen met burnout verschijnselen, overbelastingsklachten, hyperventilatie etc.) belangrijk zijn om er eens wat bewuster over na te denken.
Typen Ritme Time-management
Mensen hebben ook een beetje hun eigen ‘stijl’ of ritme. Dat is iets dat ook vrij vast ligt voor ieder persoon. Het is bijvoorbeeld lichamelijk terug te vinden; ochtendtypes hebben een stijging van hun temp in de ochtend en avondmensen komen ’s avonds pas ‘op temperatuur’. Het is handig om daar ook rekening mee te houden met de planning van de bezigheden. Als ik, als avondtype, mijn vroege ochtend vol plan met denkwerk dan is de kans groot dat ik mij vermoeid voel voor de middag begonnen is. Als ik, als ochtend type, laat ga stappen, dan zal ik daar meer last van hebben dan een avondtype.
Er zijn echter wel een paar dingen die daar in het algemeen over kunnen worden gezegd over dagritme.
Ons brein lijkt rond 10:00-11:00 uur wel goed te zijn in het oplossen van prioriteiten, puzzels en berekeningen. In de ochtend kunnen we soms dingen beter ‘op een rij krijgen’ dan dat het gisteren avond mogelijk was. In de avond zijn we vaak beter in het leggen van verbanden, in creatieve ‘invallen’, visualiseren of dromen.
Tussen 12:00-13:00 uur zijn lichaamskracht, concentratievermogen en het reactievermogen op hun best. Na het eten (zoals de lunch) is het energie niveau minder omdat het lichaam zich voornamelijk bezig houdt met het verteren.
Om 17:00-18:00 uur is het voor veel mensen de beste tijd om lichamelijk te trainen. Zeker na een dag met geestelijke arbeid kan een beetje inspanning zorgen voor evenwicht in de dag.
Energievreters tijd-management:
“nog even dit”: wanneer je jezelf verder uitput heb je ook meer tijd nodig om bij te komen. Wanneer je een beetje een evenwichtige manier van werken hebt dan voel je jezelf waarschijnlijk het energiekst.
Tip: plan je agenda.
Chaos: Als er meerdere dingen tegelijk gebeuren (in jouw hoofd) dan kost dat veel energie.
Tip:
- Maak lijstjes en probeer je tot één ding tegelijkertijd te bepalen. Streep af wat je gedaan hebt.
- Ruim je bureau /computer /desktop op.
- Maak regelmatig je hoofd leeg (ademscholing en mediteer).
Emotie en energie
Energievreters op emotioneel vlak zijn bijvoorbeeld Depressiviteit: hopeloosheid, ingehouden verdriet en ingehouden woede kosten veel energie (al was het alleen maar omdat je dan met veel dingen tegelijkertijd bezig bent).
Natuurlijk is het niet handig om overal maar alle emoties zomaar te laten lopen als een soort van ‘emotionele diarree’. Dat zou verspilling zijn van de energie die bij een emotie hoort.
Maar we kunnen eigenlijk stellen dat iedere emotie ook zijn eigen impuls**)note heeft. Misschien een beetje plastisch gezegd, maar de meeste mensen lijden eerder aan emotionele obstipatie. We hebben allemaal redenen om de expressie van de dingen die we voelen maar ‘binnen te houden’ in een poging om er zo maar minder te voelen.
Ik hoor vaak in de cursussen ‘Omgaan met Spanning’ dat mensen merken dat zij meer energie krijgen als zij beter begrijpen welke emoties er bij hen spelen, dat zij beter kunnen gebruiken wat zij in huis hebben en dat zij zich minder laten remmen door onhandige manieren om met emoties om te gaan.
Een heel duidelijk voorbeeld daarvan is ‘Angst voor de Angst’. Elders ga ik daar verder op in maar juist de (vaak wel begrijpelijke) angst dat je bang zult worden is een echte energie verslinder.
Denk er misschien eens over welke energie er voor jou zit in het uiten van basis emoties, als je boos, benieuwd, bang, blij, bedroefd, begerig zou mogen zijn.
Onze omgeving
Appreciatie voor jouw inspanningen geeft energie: dit gaat gewoon over een eerlijk “dankjewel”, over oprechte dankbaarheid. Als mensen blij zijn met de dingen die je hebt gedaan / geleverd dan krijg je daardoor de energie om nogmaals iets te kunnen betekenen voor de mensen om je heen. Ik doel hierbij niet op de “eeuwige dankbaarheid” van de slachtoffer-positie maar het oprechte bedankje van iemand die je hebt geholpen. Het klinkt misschien wat oubollig in de oren maar het geeft energie als je instaat bent om een beetje van mensen te houden.
En het klinkt als een open deur maar het kost energie als je niet het gevoel hebt dat de dingen die jij doet niet op waarde worden geschat door jouw vrienden, jouw partner, jouw kinderen of jouw ouders.
De omgang met anderen / jouw (al-dan-niet betaalde) werk kan energie kosten of energie geven. Zorg voor een inspirerende omgeving. Futloze en negatieve mensen vreten energie terwijl mensen die jou het voorbeeld geven dat moeilijkheden ook gezien kunnen worden als een uitdaging je de moed (energie) geven om ertegenaan te gaan.
Overigens valt er voor mensen die na en ernstige ziekte weer aan het werk gaan nog wel [meer over te zeggen]. Pas op voor verspilling van energie.
- denk erover na of deze mensen wel jouw energie waard zijn, of je daar wel jouw energie aan wilt besteden.
- let ook een beetje op het gebruik van koffie, uppers of jezelf ‘opdraaien’ met behulp van boosheid: “als ik me even kwaad maak is het af!” Maar weet je wel zeker dat je daar boos over wilt worden?
Tips voor het dagelijks leven
Eten: eet regelmatig en sla het ontbijt niet over.
Suikers geven energie. Echter, hoe sneller de bloedsuikerspiegel stijgt, hoe harder hij daalt (zoetigheid geeft dus meer ‘zin in zoet’). Het is verstandiger om verspreid over de dag meerdere keren kleinere (niet vette) hoeveelheden te eten.
‘Opkikkers’: koffie en thee geven in eerste instantie energie maar als je meer dan 5-7 koppen drinkt dan is de kans groot dat je er alleen maar slechter door slaapt. Mocht je toch behoefte hebben aan een energiestoot: neem dan een banaan (of anders een appel of een kiwi). Dit fruit heeft namelijk meerdere soorten suikers die niet allemaal tegelijkertijd worden opgenomen zodat er een gelijkmatiger energiebevoorrading wordt gegeven.
Beweging: Het hoeft niet gelijk een volwaardige training te worden maar regelmatig een stuk fietsen, skaten of wandelen doet al veel. In het dagelijkse kan een wandelingetje van 10 minuten (even een boodschapje doen) al veel goed doen.
Als gezegd, rond 17:00-18:00 uur zie je er waarschijnlijk het minste tegenop.
Slapen: Zowel te kort slapen (daar wordt je moe van en je zult slechter functioneren) als te lang slapen (waar je duf van wordt) is niet handig. Onze biologische klok heeft ongeveer twee tot drie dagen nodig om van een verstoring van het ritme te herstellen. Door de week om 23:30 naar bed en in het weekend ‘doorgaan’ tot 03:00 haalt de biologische klok uit z’n ritme. Hoe minder variatie in de slaaptijden, hoe stabieler de energiebalans.
Daar tegenover staat natuurlijk dat het af-en-toe best wel eens lekker kan zijn om de emoties ‘begeerte’ of ‘blijdschap’ eens lekker de ruimte te geven en het eens een keertje wat later te maken en de sleur te doorbreken. Mensen die langere tijd volgens een vrij strak schema hebben geleerd die merken vaak dat zij ineens een hoop energie hebben als zij eens een nacht “gek hebben gedaan.”
Het zal wel duidelijk zijn dat het geen zin heeft om dan morgen weer tot drie uur te gaan stappen omdat ik daar zo’n energie van krijg. Zoiets werkt niet meer als het sleur wordt.
De oefening van het taartmodel!
Voor mensen die niet ruim in hun energie zitten geef ik wel eens de oefening: Bekijk eens de energie van de dag als een soort van taart met 12 punten. Analoog aan dit voorgaande verhaal kan je namelijk ook proberen om enigszins versimpeld na te denken over de energie die je hebt uit gegeven. Overeenkomstig aan het bovenstaand verhaal raad ik aan om een verschil te maken tussen noodenergie en te voorkomen dat je helemaal “leeg” raakt. Hou een beetje vrije ruimte over.
Maar ik geef mensen vaak 12 tandenstokers of lucifers en leg ze uit dat dit de totale energie voor deze dag is en ik vraag ze over de dag te verspreiden.
Naar je dag kijkend:
- Hoeveel lucifers gaan er zitten in de zelfzorg en het eten en de training
- Hoeveel energie gaat er zitten in de relatie
- Zijn er werkzaamheden die energie kosten (en heb je nou nog genoeg energie over voor zelfzorg en voor plezier met jouw partner of jouw vriend(inn)en
- Is er sprake van een ziekte die energie opslokt, kost het “Nee” zeggen tegen emoties of verslaving je energie of niet?
- Is er energie voor aerobe training of voor coaching of voor therapie… Energie voor de uitgaven die de bedoeling hebben dat je in de toekomst meer energie gaat krijgen voor andere dingen
- Of speelt er middelengebruik dat misschien even extra-energie of instant-rust mogelijk lijkt mogelijk te maken. Maar in alle eerlijkheid: wanneer betaal je die terug?
- Is er nog energie voor fun en ontspanning (grappig genoeg kost het vaak toch een beetje energie om te starten aan de ontspanning.
- oh enne… hoeveel energie gaat er zitten in het piekeren over oude shit of foute vrienden van vroeger die nog aan je zijn blijven plakken.
- mogelijk zijn er nog dingen waar lucifers naartoe moeten, die ik niet genoemd heb omdat het voor jou anders ligt (maak je eigen verdeling van de dag)
We vergeten onderweg overdag gewoon makkelijk dat onze energie eindig is. Juist doordat je de totale energie voor die dag ineens als eindige hoeveelheid neerzet (en 12 is net nog lekker te overzien) wordt vaak duidelijker waar de energie in gaat zitten.
Je kunt bij ieder punt bekijken of je mogelijk dingen kunt verhuizen naar de toekomst, bedenken of er mogelijkheden zijn om die energie voor een deel te delegeren. Of dat het makkelijker kan op de één of andere manier.
En juist door ze daadwerkelijk neer te leggen bij je agenda of op stapeltjes wordt het letterlijk tastbaarder en wordt soms ook duidelijker waar er misschien toch wat uit de breedte of de lengte moet worden weggehaald aan intensiteit, aan vereiste kwaliteit, of aan duur…
Notes:
- *)n.a.v. “het subjectieve gevoel energie te hebben om dingen te doen.”
- In de Integratieve bewegingstherapie wordt ook het bedenken van dingen, het voelen van emoties en het ‘wandelen in je geheugen’ als een vorm van ‘bewegen’ gezien. Denken en voelen kost energie.
- …terug naar de tekst[^]
- **)Frijda NH, De Emoties
- De Emoties, 1993 Bert Bakker, Amsterdam,
- 2e druk, ISBN90351135209
- (voor mensen die daar meer over willen weten waarin hij de actiebereidheid en de interactieve elementen van de emotie beschrijft)
- …terug naar de tekst
![[^]](../pics/pylupsml.gif)
Hans, 19990709
westcoachingblog.wordpress.com 