the Quick Version
Bij relatieproblemen wordt er vaak lang onderhandeld over uiteindelijk eigenlijk niks. Je probeert allebei je best te doen om “je eigen punten binnen te halen” Hoe voorkom je samen dat je het onduidelijk wordt waar het werkelijk om gaat? Hoe voorkom je dat begint te vechten over “gelijk” maar dat je met elkaar begint te praten over “geluk”?
Mijn coaching tip: dat wordt makkelijker als je niveaus aan brengt met elkaar.
De design vragenlijsten van de IT zijn hiervoor een handige handleiding. Ik gebruik ze regelmatig om de gesprekken tussen partners beter uit te lijnen. Zodat we samen over de verschillende onderwerpen kunnen blijven praten zonder het overzicht te verliezen.
Hoe dan? Lees:
the Longer Version
Hoe breng je niveaus aan in relaties?
Bij relatieproblemen wordt er vaak lang onderhandeld over niks. Nee werkelijk: niks! Over een IKEA-kastje van 30 Euro dat in het bijzijn van een advocaat moet worden uitonderhandeld a 250,= per uur… Niks!
Want wanneer mensen door een periode van verzuring inmiddels terecht zijn gekomen in de ‘onderhandel’-manier van praten dan zie je vaak dat het niet meer gaat om de wezenlijke dingen, dat het al lang niet meer gaat over levensgeluk. Dan gaat het om het krijgen… los van hetgeen je eigenlijk bevecht.
Dan gaat het om ‘geven’ er niet meer om dat je iets wenst te geven aan de ander maar omdat je iets terug wilt hebben. Dan gaat het soms zelfs om “dingen niet-geven” totdat je de ander zich ellendig genoeg zal voelen zodat hij/zij jou gaat geven wat jij wilt krijgen.
Dan worden onbelangrijke dingen ineens belangrijk omdat ze wisselgeld moeten vormen in de onderhandeling. Wat ik zei: al gauw zitten mensen voor 250,= per uur te onderhandelen over een paar tientjes.
En dat is dan nog alleen maar in het beroerde geval dat de relatie niet goed loopt en in een scheiding eindigt. Juist als je samen bezig bent om elkaars leven leuker en makkelijker en mooier te maken (waarom zou je anders een relatie hebben?) dan wil je toch weten waar je het samen over moet hebben met elkaar, toch?
prioriteren
Om te voorkomen dat de plannen voor het programma onduidelijk worden doe je er verstandig aan om vroegtijdig te kijken naar een driedeling die in de IT wereld regelmatig gebruikt wordt. Het is als prgrammeur handig om met een klant te kijken naar de neveaus van de dingen waar het programma -dat nog gebouwd gaat worden- aan moet voldoen. Want mensen kunnen zich soms verliezen in onbelangrijke details en gadgets die misschien allemaal leuk en aardig zijn… maar ondertussen ook behoorlijk veel programmeer-tijd vergen.
Een rechtgeaard programmeur zal vragen aan welke wensen en voorwaarden een programma moet voldoen om vervolgens een driedeling met de klant te maken:
- Needs (Wat is er minimaal absoluut nodig? “Wat moet een programma minimaal kunnen doen want anders heeft het geen zin om te beginnen met programmeren als we dat niet kunnen leveren”.
- Wants“Welke dingen zijn verder wenselijk om aangenaam met het programma te kunnen werken?”
- Nice-to-haves “Welke dingen zouden leuk / aardig / erg fijn zijn als die óók nog in het programma werden opgenomen?”. bijvoorbeeld “roze buttons in plaats van rooie, zodat het voor mij leuker wordt om met dit programma te werken”
… vervang nou “programma” door “relatie”, en dan heb je misschien al wel door wat ik bedoel.
Gelaagdheid in een leven
Nou ga ik zo verder op de relatie en de dingen die we van onze partner(s) wensen… maar je kunt je voorstellen -daar kom ik straks op terug- dat jouw wensen aan jouw partner(s) wel voortkomen uit de dingen die jij van jouw leven wenst… Een Needs-Wants-Nice-to-Haves lijst voor de dingen die jij in jouw leven wenst te hebben is vaak wel goed voorwerk voor de volgende stap. Want als ik veiligheid wil in mijn leven zal mijn partner veilig moeten zijn. Als ik spanning wil dan zal mijn partner spannend genoeg moeten wezen of het goed vinden dat ik de spanning elders ‘scoor’ in mijn leven.
Als ik lange reizen heb als ‘Want’ (of zelfs als ‘Need’) dan zal ik een partner moeten zoeken die het OK vindt om mee te reizen of die bereid is thuis te wachten op mijn terugkomst. (en als het een Nice-to-Have is, dan kan ik kijken of kortere reisjes misschien mender gedoe geven dan de lange reis die ik wèl erg leuk zou vinden.
So I’ve got everything planned nicely
…and then life happens
Natuurlijk is de maakbaarheid van een leven maar zeer beperkt (voor mijn eigen leven in ieder geval een heel stuk minder maakbaar dan dat ik mij op mijn 35e had voorgenomen) dus het is goed om hier een ‘levend’ document van te maken dat je minstens jaarlijks langs loopt of het nog wel kloptbij de huidige staat van zijn. Want een leven kan behoorlijk op z’n kop gezet worden door familie, ziektes, onbetrouwbare managers, relaties en relatievormen, en en en.
De wensen mbt déze relatie
Als je zulk voorwerk hebt gedaan en je weet wat je wilt van het leven en je hebt een idee wat je wilt van andere relaties (misschien met hun eigen N-W-NtH-lijsten) dan kan je verder met het in kaart brengen van jouw wensen met betrekking tot deze relatie…
Wat zijn voor mij in deze relatie de:
- Needs
Voor relaties: “Wat zijn de dingen die jij wilt meemaken/ wilt beleven in deze relatie?” Want als dat er niet in zit, dan kan je beter een einde aan de relatie maken. Voor vrijwel iedereen is dat “veiligheid”, voor sommige mensen is dat “eerlijkheid”, voor anderen “respect”, voor monogame mensen zal dat soms “seksuele trouw” zijn, voor sommige mensen zal er een kinderwens spelen, voor anderen juist niet voor sommige kinksters zal het mogelijk zijn dat er ruimte moet zijn in hun leven om iets te doen met hun fetish of kink (voor andere kinksters is hun fetish wat minder belangrijk en dan vinden we de kinks in de “want”-laag terug), voor polyamoristen zal misschien juist de ruimte zijn om met andere relaties te onderhouden. “Needs” dat is het minimum wat er in de relatie moet zijn voor jou. Omdat je anders misschien domme dingen gaat doen of dat je gaat voelen dat je de relatie moet verbreken.
Je zou kunnen zeggen: “welke dingen moeten in mijn relatie zitten zodat ik mijn relatie een 5,5 of een 6- zou kunnen geven”.) - Wants voor relaties:
“Wat zijn de dingen die belangrijk zijn om het gevoel te hebben dat je een redelijk goede relatie hebt?” Als gezegd, dat kan voor sommige mensen zijn dat er toch ook wel ruimte is voor hun kink, voor andere mensen is ruimte voor voldoende ontwikkeling van gezamenlijk activiteiten, samen plezier maken, als “ruimte voor lekkere seks” niet bij de needs, stond dan zal je de seks op deze laag toch wel tegen komen. Poly’s zullen wensen dat er andere relaties kunnen zijn voor andere aspecten van zichzelf. Maar iedere relatie staat natuurlijk op zich. Misschien kom je hier de intimiteit wel tegen, of de steun van jouw partner om bepaalde projecten van de grond te trekken die voor jou persoonlijk belangrijk zijn. Misschien is het juist ook wel ruimte voor rust en meditatie. Wanneer jij een erg ambitieus persoon bent dan zal het misschien bij de “needs” staan, dat iemand jou steun in het behalen van jouw ambities.
Het zijn de dingen die jou het gevoel geven dat je een relatie een goeie 7 kunt geven. - Nice-to-haves voor relaties:
“Wat zijn de dingen die leuk zouden zijn als die óók nog in onze relatie zouden zitten?” Misschien is dat een specifieke kink die je kan beleven met je partner, misschien is het een bepaalde vakantie die je zoekt, of ruimte voor je dingen met vrienden of vriendinnen, leuke dingen die je samen kan doen of die je alleen mag doen met anderen zonder verwijten.
Wat zijn de dingen die maken dat jij jouw relatie een 9 kan geven of zelfs een 10-?
Het wezenlijk gesprek
En als je dit hebt opgeschreven dan draai het natuurlijk om het wezenlijk gesprek over de vraag: “ik kan dit wel willen maar is mijn partner ook bereid om dat te geven?”
Weet jij al wat voor jouw partner in welke categorie valt? Want jouw partner is misschien de programmeur die moet bedenken hoe jou gegeven kan worden wat jij wenst, jij bent natuurlijk de programmeur in de relatie van jouw partner! Wat jij doet is wat jouw partner mee maakt in zijn/haar relatie, en omgekeerd…
Welke dingen die jij voor jouw partner kan doen zijn “needs”: het minimaal noodzakelijke voor jouw partner om een relatie met jou te kunnen hebben. Welke dingen zijn “wants”: wenselijk om het samen leuk te hebben? En welke dingen zijn “nice to have”: fijn, leuk, vervullend, lekker of geil als het ook gebeurt maar je partner kan ook een gelukkige relatie met jou hebben als dat niet gebeurt in jullie relatie?
Hoe voorkom je dat het nutteloos blijft gaan over het hebben van ‘gelijk’ in jullie relatie maar dat je samen blijft praten over de dingen die geluk geven in jullie relatie?
Het huiswerk vóór dat gesprek
Nogmaals, nou zijn we tot nu toe vooral bezig geweest voor jouw partnerkeuze. Maar jij bent natuurlijk de eerst verantwoordelijke in jouw leven. Je bent in ieder geval de eind-verantwoordelijke voor de dingen die in jouw leven moeten zitten om een gelukkig mens te maken. Aan jou de taak om jouw partner als (gedeeltelijk) uitvoerend-verantwoordelijke minstens op een goeie en begrijpelijke manier te instrueren. Die instructie wordt vaak heel erg geholpen als je ook duidelijk hebt wat jij wenst in jouw leven. Wat moet er wel zijn in jouw leven om ooit met een glimlach terug te kijken, grinnikend over je fouten en met waardering voor de dingen die je gehad en gedaan hebt.
instructie-tip tussendoor dus:
Hans
Vraag jezelf af wat er wèl moet zijn, maak dat begrijpelijk duidelijk (en schenk voorlopig nog maar even niet te veel aandacht voor de dingen die er niet zouden moeten zijn volgens jou)
Je kunt je voorstellen dat je er verstandig aan doet om ook eens goed te kijken waar de Needs, Wants, Nice-to-haves in jouw hele leven zitten. We vinden soms veel te veel tegelijkertijd te belangrijk. Maar we hebben ondertussen allemaal slechts 24 uur per dag en maar 365 dagen per jaar. We hebben alleen de energie die we hebben met de gezondheid en de conditie die we nou eenmaal hebben… en we kunnen het allemaal maar één keer uitgeven.
Want natuurlijk hangen de dingen die in jouw relatie(s) belangrijk zijn ook samen met de dingen die in jouw leven belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: wanneer jij een erg ambitieus persoon bent dan zal het waarschijnlijk bij de “needs” van de relatie staan dat iemand jou steun in het bereiken van jouw ambities. Wanneer ambitie voor jou minder belangrijk voelt, dan zal dat eerder als een “Want” voelen… misschien voor een enkeling zelfs een “nice-to-have”. Je ziet dat het niet tevoren vast ligt hoe de verdeling is maar dat het ook met jouw persoonlijke lijstje te maken heeft.
Waar wil jij jouw tijd/energie aan uitgeven in jouw leven?
Wat zijn de Needs, Wants, Nice-to-Haves die uiteindelijk bepalen of jij een gelukkig leven hebt geleid als je ooit een keer zult uitademen en niet meer inademen?
Kanttekening bij “Needs”
Het is goed om te onthouden dat je jouw “needs” ook goed brengt. Mensen die alles de hele tijd maar nodig hebben die komen al snel nogal “Needy” over. Dat is voor vanilla’s vaak al een weinig aantrekkelijke positie, als je op zoek bent naar een partner of naar bevestiging in een bestaande positie in jouw huidige relatie.
Maar dat geldt voor BDSM-ers en kinksters vaak nog ééns zo erg. De ‘needy’ typetjes (zowel onder de Dom(me)s als onder de subs), die zijn vaak niet de meest aantrekkelijke. Dus hoe ga je om met jouw needs. Als je ze presenteert als needs: “Dit heb ik nodig… èn dat heb ik nodig… èn zus heb ik nodig… èn zo heb ik trouwens óók nodig” dan is dat meestal niet helemaal een aantrekkelijke manier van presenteren. Zelfs als het allemaal waar is… Het presenteert jouw aantrekkelijk echt wat minder.
Of wat te denken van : “Sorry maar bij mij moet je nou eenmaal… … èn je moet ook… en trouwens, je moet ook…” Wederom, zelfs als het allemaal waar is, dan nog is het niet handig om het zo te presenteren. Dan loop je het risico dat iemand eigenlijk best wel mee wil gaan in jouw “needs” maar dat jouw partner dwars gaat liggen omdat het gevoel te groot wordt dat “er van alles moet!” (een puntje van aandacht waar ik elders méér over vertel)
Het is lastig… “needs” zijn nodig dus die hebben een bepaald belang. Toch is het in de manier waarop je het over je needs hebt wel handig om te kijken of je ze zo kunt presenteren dat het niet te dwingend wordt ervaren door jouw partner Maar dat het wel voor jou een noodzakelijkheid is, de basis onder jouw geluk.
Misschien is er meer te winnen door er van uit te gaan dat jouw partner jou -als je een beetje een goeie partner voor jezelf hebt uitgezocht- er eigenlijk van alles aan wil doen om jou gelukkig te zien. Het voelt misschien een beetje kwetsbaar. Maar mogelijk kom je wel het verst door jouw ‘Needs’ meer te brengen als een handleiding, als -inderdaad- de voorwaarden om er aan te kunnen beginnen om jou gelukkig te maken.
Terug naar de metafoor:
Een goed programma is meer dan een programma dat aan het noodzakelijk minimum voldoet, dat is ook prettig om mee te werken. Een goede programmeur zorgt dat zeker de “needs” en liefst ook de “wants” zijn afgedekt als het budget dat toestaat. En liefst pak je ook nog een paar “nice-to-haves” mee om het echt leuk te maken. Omdat je ook wel weet dat iedereen aanvankelijk enthousiast is over de mogelijkheden van het programma. Maar na een tijdje wordt het programma sleets in z’n gebruik en willen de klanten eigenlijk méér dan dat ze aanvankelijk vroegen. Je raakt er immers aan gewend als alles het redelijk doet, dus dan wil je méér…
(uhm… zie je de parallel met relaties?)
Net zoals bij het bouwen van programma’s zal de klant (jij dus voor jouw leven) zich dus tevoren goed af moeten vragen wat nou eigenlijk de wensen zijn en hoe die moeten worden ingeschaald. En net als bij het bouwen van programma’s zal de programmeur zich moeten afvragen hoeveel tijd en energie er gaat zitten van de diverse aspecten. Want die kosten bepaalt natuurlijk (samen met het geld dat de klant wenst te investeren) de prijsstelling… en laten we duidelijk zijn: het is niet goed voor je zelfwaarde aals je jezelf te goedkoop verkoopt.
Want weet je, omdat je elkaars programma bent, èn elkaars klant en óók elkaars programmeur van jullie gezamenlijke “Relatie V2.0”-app is het goed om eens over de volgende vragen na te denken:
Ben ik in staat mijn wensen en heb ik de mogelijkheden op die drie gebieden duidelijk af te stemmen op mijn partner?
Heb ik de energie en de mogelijkheden die mijn partner vraagt op de eerste twee levels (en mogelijk kan je er voor dezelfde prijs nog wel een paar “nice to haves” in gooien om de relatie met ‘de klant’ (jouw partner) te verbeteren… zodat die klant bij jou terug blijft komen …uit zichzelf ;-). Niet omdat je nou eenmaal een -huwelijks-contract hebt getekend… of omdat de liefde ‘bewezen’ zou moeten worden…)
Uitwisseling
Duidelijk zal zijn dat ik aanraad om het hierover eens te hebben met jouw partner.
Opties:
-1- Gewoon in een gesprek waarin je zou kunnen zeggen over de verschillen tussen de verschillende levels van levenskwaliteit, van relatie kwaliteit
| level | daar zou je over kunnen zeggen: |
| Nodig (needs) | Deze dingen zijn voor mij een noodzaak in mijn leven, en dus in mijn relatie. Dit zijn de dingen die ik moet hebben, moet ervaren om mijn leven een 5(uit 10) te geven. Als ik die dingen niet ervaar in mijn relatie dan ben ik bang dat ik het gevoel zal hebben dat ik die dingen ik het zelf moet gaan doen of zelf moet gaan regelen terwijl ik het liever van mijn partner had ontvangen |
| Gewenst (wants) | De dingen die ik wil hebben, wil meemaken, wil beleven om een goed gevoel te hebben bij onze relatie. Het zijn de dingen die ik wil meemaken, die ik wens om een goed gevoel te krijgen over mijn leven en over deze relatie. Zodat ik mijn leven een 7(uit10) kan geven |
| Leuk (nice-to-haves) | Dingen die ik leuk zou vinden om te hebben/mee te maken/te beleven, die de sprankel aan mijn leven geven… Dingen die mijn leven soms een 8, 9 of zelfs een 10 laten geven… Als jij me die dingen geeft, of me ze laat beleven, of de ruimte geeft om ze mee te kunnen maken, dan ben jij de sprankel in mijn leven |
-2- Met een Google-Excel-formulier dat je persoonlijk aanvraagt bij Hans:
Als je deze formulier invult dan krijg je vaak meer ideeën over de manieren waarop je het er over zou kunnen hebben met jouw partner. Wat er belangrijk is voor jezelf. Ze zijn ook bruikbaar om te bespreken in individuele of relatie-coaching trajecten.
-2a- Voor jou individueel*
-2b- Voor het ‘taart-model’ van jullie partner-relatie*
-3- Of je kunt dit email-formulier hieronder voor jezelf invullen en bespreken met jouw partner, Of je kunt hieronder invullen en naar mij versturen. Als je partner dat ook doet dan kunnen we goed concreet aan de slag om jullie relatie verbeteren
Zijn er vragen of opmerkingen dan hoor ik graag van je:
Heb je aanvullingen of opmerkingen: plaats hieronder een reactie…
westcoachingblog.wordpress.com 