the Quick Version
Binnen een relatie kan de sfeer soms snel uit de hand lopen. Je doet allebei oprecht je best, maar toch gebeurt het telkens weer. Zeker als er ook nog eens extra druk is.
Dan doe je er verstandig aan om even niet alleen te letten op de inhoud van je woorden maar vooral eens te kijken naar de non-verbale kant van jullie “relatiedans”.
| Escalatie-dans 01 << (Theorie) << |
Escalatie-dans 02 >> (Voorbeeld) >> |
Hoe dan? Lees:
the Longer Version
De escalatie-dans in relaties is vaak aanleiding tot wat één van mijn collega’s, dr. Terry Real, wel eens aanduidde met “the normal matrimonial hatred” en zelfs Google vertaalt dat zonder morren gewoon naar “de normale huwelijkshaat“.
Terry is op een gegeven moment begonnen om in zijn lezingen te benoemen wat hij zelf ervoer, en bij zijn klanten vaak waarnam.
En één van de dingen die hem het meest verbaasde, dat was dat eigenlijk niemand van die toehoorders die term een vreemde term vond! Blijkbaar is er in een huwelijk tussen twee mensen een normale ontwikkeling waarin je de partner waarmee je getrouwd bent af-en-toe haat… Wonderlijk toch?
Hoe kan dat, hoe krijgen we dat toch iedere keer weer voor elkaar?
Juist in een langer durende relatie waarin je commitment voor elkaar voelt gebeurt het vaak. Ineens ontstaan er gevoelens die je helemaal niet hoopt te krijgen door een relatie: schuld, irritatie, wrok, verwarring, down en hopeloos, dat “oh jee daar gaan we weer”-gevoel. Je doet echt allebei oprecht je best maar toch gebeurt het soms wéér, ook zonder dat ook maar één van beiden het van plan was.
Als je dit herkent dan doe je er verstandig aan om even niet alleen te letten op de inhoud van je woorden maar vooral eens te kijken naar de non-verbale kant van jullie ‘relatiedans’.
Hoe doen we dit toch telkens?
Want de vraag is: Hoe krijgen we dat eigenlijk samen? voor elkaar? (ook al hebben we natuurlijk allebei enorm het gevoel dat het al he-le-maal niet aan mij kan liggen…)
We doen dit soort dingen ook echt niet “bewust” of “expres” (al voelt dat bij de ander wèl zo), laat ik daar heel helder over zijn. Er is -ook al voelen we dat onderweg vaak echt heel anders- geen enkele sprake van “schuld”!
En ook dat gevoel van “oh jee daar gaan we weer” dat is een belangrijke verklikker dat het jullie escalatie-dans is…
Dit is hoe jullie elkaar uitnodigen tot het doen van de volgende stap. En het is al honderd keer gebeuren en het zal waarschijnlijk ook echt nog wel honderd keer gebeuren…
Dat gevoel van ‘bekendheid’ is trouwens een mooi signaal om te gaan de-escaleren als je de escalatie goed begrijpt.
Dat gevoel van “daar gaan we weer” zou een mooie trigger zijn voor de start van de de-escalatie-dans, waarschijnlijk…
Bij de gelaagdheid van ons brein
Om een idee te geven van de manier waarop we in een relatie een escalatiedans opstarten hier een beetje een voorbeeld die de gelaagdheid van ons brein iets meer laat zien. Want het gaat niet om de tekst of om de inhoud van onze woorden, maar het gaat vooral om de reacties van ons emotionele brein, ons zoogdierbrein, zelfs ons reptielenbrein.
Want je moet even herinneren dat biologisch gezien(!) onze rationele ‘neocortex’ alleen maar fatsoenlijk kan functioneren op als de lagen daar onder in evenwicht zijn.
Dus als mijn partner mijn ouwe pijnpunten ergens triggert in mijn emoties, dan zal ik emotioneel uit balans raken en dus zal mijn denken vrijwel zeker achter mijn emoties aan hobbelen.
Uit trauma onderzoek kennen we heel goed het zinnetje:
The state of the brain creates the story our brain tells its self..
Er zijn ‘states’ die nog onder de emotionele paleo-laag van ons brein zitten. Dat zijn eerder bio-logische hersenstam functies (archicortex) vanuit de tijd in de evolutie dat we net zo’n beetje aan land kropen.
Die ‘state’ zal maken (als ik het niet binnen 2 seconden herken) dat ik, als ik emotioneel ge-‘triggerd’ ben door de situatie en ik daardoor emotioneel-biologisch in een Fight-state terecht ben gekomen in mijn hersenstam, dat mijn mentale beeld van de situatie mij zal laten zien dat ik de dingen die ik kwijt ben geraakt zou kunnen ‘terugvechten’ door aan te vallen. Hoe vredelievend ik verder ook lijk te zijn!
Als ik in een Flight-state terecht ben gekomen, dan zal ik zien dat ik me maar beter zo snel mogelijk uit de voeten kan maken. En dat kan ik dan allemaal heel mooi rationeel verpakken. Maar het verhaal in mijn hoofd is: “get the hell out of here A.S.A.P.!”
Als ik in een Freeze-state terecht ben gekomen zal ik net als een reptiel verstrakken en proberen niet te worden aangevallen door mijn ‘schutkleuren’ te gebruiken. Misschien verstarren mijn spieren letterlijk, misschien probeer ik de bekende sociale ‘schutkleur’ van de vriendelijke glimlach (terwijl ik van binnen doodsangsten uitsta).
En als alles niet werkt dan zie je dat wij mensen precies hetzelfde doen als een hagedisje doet als een poes het te pakken heeft: Feign-Death! Als ik doe alsof ik dood ben, als ik doe alsof ik niet besta, als ik mijn lijf inlever en duim dat er straks nog iets over is om naar terug te komen. Het is niet bewust want jij staat ‘uit’ in die situatie. Maar het verhaal is: “Misschien vindt die kat me niet interessant meer als dood vlees. Misschien is ie wel bevredigd als ie een beetje met me gespeeld heeft. En misschien ben ik dan niet te erg beschadigd om weg te rennen…”
Inderdaad, precies wat kinderen doen als zij door volwassenen mishandeld worden… precies wat mensen doen in een verkrachtingssituatie, precies wat spionnen wordt aan geleerd in situaties dat zij gemarteld worden: “Als je tegen de muur aan komt, probeer in de muur te gaan met je aandacht en je lichaam achter te laten in de ruimte… Straks kom je wel weer terug…”
3Ik kan niet genoeg benadrukken dat deze dingen volautomatisch gaan. Niet ‘bewust’ of ‘bedacht’. Het is hoe we al sinds miljoenen jaren overleven in stress-situaties.
…en in deze stress situatie in deze liefdesrelatie doen we dus precies wat we al doen sinds dat we aan land kropen in de evolutie!
Ik kan niet genoeg benadrukken dat jij de waarheid meent te zien maar dat er een grote kans is dat je later (soms pas jaren later) uit dat gevoel opstijgt en werkelijk begint te voelen wat er te voelen was, en wat er eigenlijk speelde: Hoe jij jouw partner triggerde en hoe jij (logischerwijs) op jouw beurt getriggerd werd door die getriggerde reactie van jouw partner, die op diens beurt weer…
Dat jullie dit samen deden…
In een volgende post* zal ik proberen om de stapjes -die natuurlijk voor iedereen verschillend zijn- nog iets meer te verduidelijken door met wat praktische voorbeelden te komen…
Voor dit moment:
Denk hier over na en kijk eens waar jij kunt begrijpen waar jij hebt geleerd om op jouw manier te reageren in relaties.
zonder schuld, met waardering voor je (jeugdige) pogingen om het allemaal zo goed mogelijk te doen.
Morgen verder,
Hans
| Escalatie-dans 01 << (Theorie) << |
Escalatie-dans 02 >> (Voorbeeld) >> |
Voor het stellen van vragen +klik hier+
Contact pagina: +klik hier+
of reageer hier:
Als je aanvullingen of opmerkingen hebt: plaats hieronder een reactie…
westcoachingblog.wordpress.com 