the Quick Version
Gisteren* ging ik meer in op het theoretische verhaal onder de ‘escalatie-dans die je vaak in relaties zie gebeuren zonder dat mensen dat willen.
Vandaag geef ik een paar voorbeelden om beter te begrijpen hoe het de reactie op de reactie is die de escalatie maakt.
Want hoe vroeger je kan herkennen wat de ander nodig heeft, hoe vroeger je kan krijgen wat je zoekt.
Maar je kunt alleen maar doen wat je nog kunt doen…
| Escalatie-dans 01 << (Theorie) << |
Escalatie-dans 02 >> (Voorbeeld) >> |
Hoe dan? Lees:
the Longer Version
Klassiek voorbeeld
Het veel voorkomende relatie patroon is de escalatie tussen twee mensen waarbij de één in de jeugd heeft geleerd om te vechten voor de dingen die nodig waren en de ander heeft geleerd om zich terug te trekken en/of dingen uit te houden. De één heeft leren ‘hengelen’ en de ander heeft leren ‘vertrekken’.
Dat zie je veel de dynamiek van de één die steeds harder schreeuwt om, of steeds heftiger en emotioneler hengelt naar de gewenste aandacht, terwijl de ander steeds minder aanwezig is (letterlijk) of reeds verder terug getrokken stiller aan het worden is. De één die steeds vaker de rust zoekt in dope of drank en de ander die steeds meer de verantwoordelijkheid voelt om het dan maar alléén te doen allemaal.
de ‘Hengelen’ versus ‘Verstoppen’ – dynamiek
Een escalatie-dans voorbeeld
de Relatie escalatie dans |
|
| de één | de ander |
| doet iets, of zegt iets (of doet of zegt iets niet natuurlijk -waar je wel op had gehoopt-) | |
| die ziet dat, die hoort dat… en voelt daar ook iets bij (mogelijk op basis van een ander relatie-verleden of CNI*) en reageert met de verhoogde emotionele lading die daar nou eenmaal bij hoort (verkapt aanvallend misschien, of verkapt verdedigend) |
|
| ziet deze reactie met de Fight-of Flight-lading en voelt zich vooral door de lading enigszins onveilig (aangevallen / niet gezien / eenzaam / angstig / hopeloos) en reageert toch wel wat Flight- verdedigend op basis van de ‘state’ onder deze emotie |
|
| (inmiddels emotioneel getriggered) is het denken aan deze kant wel wat minder geworden en de één ziet vooral de vlucht-lading van de ander en eigenlijk niet meer zo de inhoud van wat de ander zegt en voelt daar van ALLES bij (zeer waarschijnlijk op basis van relatie-verleden “daar gáán we weer!” en/of op basis van het eigen CNI – dat makkelijk ontstaat vanuit jeugd-ervaringen-) en reageert dus vervolgens nogal ongeremd (want de “rem in het brein” is niet meer ‘online’) zodat de emotionele lading nòg on-‘geremder en slechter bestuurd’ naar buiten komt. Of dat nou ofwel ‘ingehouden en kil-automatisch’ (Flight of Freeze), ofwel expressief is zonder nog rekening te houden met de gevoelens van de partner (Fight) of juist niet omdat de Feign-death al ingezet is. |
|
| (inmiddels emotioneel minstens even sterk getriggered) is het denken aan deze kant ook wel ongeveer ‘offline’ en de ander ziet de één vooral als iemand die een directe aanval uitvoert, of ziet het gedrag van de één als een directe manipulatie door iemand die mij zou moeten steunen. En voelt zich zonder meer onveilig (lees: aangevallen / niet gezien / eenzaam / angstig / hopeloos) en reageert louter op de waarneming van de aanval of de weggevallen steun. Misschien zijn de vriendelijke grimlachjes bedoeld om onzichtbaar te zijn. |
|
| En zo is inmiddels is de denklaag van het brein aan beide kanten van het deze escalatie ècht ‘niet meer thuis’ en we reageren dus ongecorrigeerd. We noemen dat in de integrative relationship coaching wel “we zijn vooral reactief“. Waarmee we bedoelen dat we inmiddels onze partner niet meer zien zoals deze werkelijk is maar we zien alleen nog maar het mentale beeld dat we hebben van de ander… en dat wel akelig veel lijkt op wat we vroeger al hebben meegemaakt en toen ook al zo pijnlijk was.De rest van de dag wordt bepaald door het gevoel dat er aan de ene en aan de andere kant is ontstaan en de aard van het beestje dat we inmiddels zijn geworden (vurig en strijdig of angstig en terugtrekkend of passief, dissociërend of expressief) en partners zien elkaar inmiddels alleen nog maar als het CNI* en niet meer als hun partner-partij-in-een-koppel.Ze kunnen waarschijnlijk de rest van de dag alleen nog -overgoten met een dun laagje woorden- reageren als dieren met de bekende hersenstam-reacties: fight, flight, freeze, of de minder bekende: feign-dead, food-hunt of fuck-frenzy. |
|
Die escalatie-dans in relaties is nonverbaal
De escalatie-dans in relaties is dus zeker niet een bewuste keuze voor het verloop van deze ‘dans’ tussen twee partners.
Eigenlijk net zoals een is e.e.a volgens vaste stappen maar net als met dansen doe je dat maar nauwelijks bewust door de danser. Zo is ook ‘de escalatiedans’ vooral bepaald door non-verbale cues en reacties op elkaar. Niet iets dat één van de twee tevoren bedacht heeft maar juist iets dat ontstaat, en wel ontstaat samen met elkaar… Ook al is het héél waarschijnlijk een dans die beide danspartners echt niet echt willen.
Neem alleen al het begin. Er wordt iets gezegd-of-niet door de ander en dat geeft een gevoel dat misschien niet eens zo veel met het heden te maken heeft, maar alles met de dingen die jij denkt over het heden (naar aanleiding van jouw verleden.
Het die reactie die maakt dat je jouw partner versterkt met de bril van jouw verleden bekijkt en dat dit versterkt weer jouw emotionele reactie.
Emotionele reacties gaan altijd gepaard met emotionele expressie (of je dat jezelf nou bewust bent of niet, het gebeurt wel) en daardoor trigger je op precies dezelfde manier een soortgelijk verhaal bij jouw partner… die dus niet iets versterkt zal reageren.
Het is belangrijk om telkens wéér te onthouden dat dit onbewuste processen zijn die zich ver onder het bewuste (neo-corticale) denken afspelen. Maar de emotionele stress zorgt er wel voor dat die neo-cortex, die denklaag die het verhaal probeert vast te houden en die probeert om te begrijpen wat er aan het gebeuren is, dat die laag minder goed werkt.
De ellende van de escalatie-dans is dat de emoties oplopen waardoor de rationele controle moeilijker wordt, waardoor de emoties minder geremd kunnen worden -dus oplopen- waardoor je dingen onhandig begint te zeggen, waardoor de emoties maken dat je er dingen uit begint te flappen die je achteraf betreurt maar op dat moment wel zo voelde.
En . dat . je . dus . doet . wat . je . altijd . doet . . .
(en als je doet wat je altijd doet in dezelfde situatie…
hoe kan je dan een andere uitkomst verwachten?)
nou uhh… de intelligentie om iets te verwachten die is al lang weg.
We ageren al lang niet meer bewust. We reageren slechts…
De uitweg
De uitweg is natuurlijk vooral dat je beiden (!) leert kijken naar de manieren om jouw partner emotioneel te ontspannen. Niet jijzelf!…
Jij bent namelijk al niet meer ‘thuis’ als het uit de klauw begint te lopen.
Hoe lukt het jou om te weten dat je maar beter (even) de inhoud los kunt laten en voor jouw partner kunt zorgen zodat jouw partner stopt om aan jou te trekken, of stopt om zich voor jou te verschuilen.
Héél makkelijk gezegd. Maar daar heb je best vaak een derde voor nodig om het te herkennen… en ook… tijd om te oefenen…
Dus nòg een tip:
- wacht niet te lang om aan deze dingen te werken…
Want die escalatie dans, daar wordt je namelijk steeds beter in. Alles dat je vaak doet dat raakt geoefend. Het gaat steeds automatischer (lees: onbewuster), steeds sneller: van nul naar tien, in nog maar een paar seconden…
Dan ga je een hoop relatiecoaching nodig hebben.
Dus het blijft een stuk goedkoper om in een vroegtijdige fase vast een beetje naar jullie escalatiedans te kijken…
enne integratief graag… richt je niet te veel op het veranderen van je partner.
Die is wat ie is, al kan dat wat groeien… Maar mensen veranderen meestal niet half zo snel als hun partner zou willen (die daar overigens zelf ook vrij onbuigzaam in is…) 😉
Ik wens jullie beiden het allerbeste… Samen… of los van elkaar.
Hans West
| Escalatie-dans 01 << (Theorie) << |
Escalatie-dans 02 >> (Voorbeeld) >> |
Voor het stellen van vragen +klik hier+
Contact pagina: +klik hier+
of reageer hier:
Als je aanvullingen of opmerkingen hebt: plaats hieronder een reactie…
westcoachingblog.wordpress.com 