Hoe krijg je grip op gevoel?


the Quick Version
In het kort: geef woorden aan je gevoelens. Het is als het handvat van een koffer.
Een koffer zonder handvat, daar kan je er waarschijnlijk maar één van dragen. Als je koffers draagt met een goed handvat, dat stevig aan de koffer zit, dan kan je er wel drie tegelijk dragen. En dan plaats je ze ook makkelijker in het rek zodat je ze de één na de ander uit kunt pakken.


Hoe dan? Lees:

the Longer Version

Hoe krijg je grip op gevoel? Met woorden

Wanneer je gaat kijken naar verschillende technieken in de psychotherapie (en met name het “focussen” van Eugene Gendlin) dan zie je dat het vinden van de juiste woorden bij gevoelens best een belangrijk onderwerp is.

Wanneer emoties geen woorden krijgen, geen label, dan zie je dat er stress ontstaat in ons brein. Letterlijk: in een onderzoek waarin mensen keken naar gezichten in een fotoboek en bij die gezichten stonden woorden die nergens op sloegen of woorden die niet klopten (bijvoorbeeld bij een bang gezicht stond “bakker” of bij een boos gezicht stond “bang”) dan zag je dat de stressreacties die je kon meten bij mensen duidelijk verhoogd waren terwijl ook heftiger emoties eigenlijk minder stress gaven als het juiste woord er bij stond (als bij een boos gezicht ook gewoon “boos” stond en bij een bang gezicht ook gewoon “bang”)


Verduidelijken in therapie

Gendlin maakt tijdens het “focussen” gebruik van de “shift” in lichamelijke reacties op een woord of een symbool (hij gebruikte ook de koffer-metafoor maar het “symbool” van een gevoel kan wat hem betreft breder zijn dan een “emotie-label”). Maar ook hij is op zoek naar het juiste “symbool” voor een gevoel.
En hij stelt dat alleen al -naast andere aspecten- het vinden van dat passende symbool en vervolgens de ruimte laten ontstaan al veel verduidelijking geeft in ons gevoelsleven.

Ook in coaching en therapie zie je vaak dat het vinden van een goede metafoor voor een situatie, en al zeker het vinden van het goede emotionele label bij een bestaand gevoel, een belangrijke stap is om dingen op een rij te krijgen.

Bij verslavingsbehandeling zie je bijvoorbeeld regelmatig dat mensen het biologische gevoel van “craving” verwarren met emotionele gevoelens als bijvoorbeeld “paniek”… Je kan je misschien voorstellen wat er gebeurt als iemand met een paniekaanval denkt dat het “trek” is dat ie voelt.
Laten we duidelijk zijn: gebruiken helpt dan, zeker als iemand een alcohol-drinker is (alcohol is nogal een goeie korte termijn angstremmer met als vervelende bijwerking dat je er op den duur angstaanvallen van krijgt) maar er wordt niet meer onderzocht waar de angst voor staat, waarom ie optreedt? Dus er gebeurt niets aan de onderliggende redenen voor de angst en ondertussen wordt het gebruik steeds meer waardoor de kans op angst steeds groter wordt. Maar iedere keer wordt het iemand duidelijk dat het wel “trek” moet zijn… want het gevoel gaat immers over als er voldoende gedronken is?

O.K. dit was wel een héél duidelijke, natuurlijk.
Een andere véél voorkomende is dat mensen verdriet en boosheid door elkaar halen. Daardoor gaan ze knokken voor dingen die niet meer te bereiken zijn òf ze gaan rouwen om dingen die best nog wel bereikbaar waren. Als je duidelijkheid krijgt over wat er werkelijk aan de hand is (ook al staat dat misschien haaks op de opvoeding) dan kan je een hoop gedoe voorkomen.


Paraplubegrippen voorkomen

Een belangrijke tip daarbij is dat je niet te snel tevreden moet zijn met “paraplu-begrippen”. Mensen hebben vaak het gevoel dat zij iets over hun gevoel gezegd hebben als zij zeggen “‘gestressed’ te zijn”, “te ‘hyperventileren'”, “zich ‘kut’ tevoelen” (respectievelijk “kloten”) of dat “je jezelf ‘opgefokt’ voelt”. Dat zijn allemaal Paraplu-omschrijvingen in die zin dat er ‘tig’ verschillende redenen kunnen zijn voor dergelijk gevoel. Angst kan me opfokken evenals boosheid of geilheid. Stress kan ik voelen door angst of door slecht tijdsmanagement, “kut/kloten” kan ik me voelen door slaap tekort, honger, misverstanden in mijn relatie of op mijn werk… Kortom, ik zeg niet niks maar ik zeg eigenlijk met dergelijke parapul begrippen erg weinig over.


Coping: iets DOEN met dat gevoel

En al zeker nadenken over de coping van dat gevoel wordt ingewikkeld. Wat kan ik doen mèt dat gevoel? Dat is een vraag die met zulk soort paraplubegrippen slecht beantwoordbaar is. En dan kiezen veel mensen er voor om iets te doen áán het gevoel.
Dan kom je al gauw uit op iets aan dat gevoel doen, in plaats van iets met dat gevoel doen (wat meest de betere copingstrategieën zijn).
Hoe meer je het gevoel helder hebt, hoe meer je duidelijk hebt wat je nu eigenlijk precies voelt, hoe meer duidelijk wordt wat je met dat gevoel zou kunnen doen op dat moment… of later, als de situatie het nog niet toestaat om gelijk al te reageren op je gevoel.
Maar als je weet wat je voelde, dan is de kans groter dat je er later op een zinnige manier op terug kunt komen.


Voor het stellen van vragen +klik hier+
Contact pagina: +klik hier+
of reageer hier:

Als je aanvullingen of opmerkingen hebt: plaats hieronder een reactie…


Eén reactie op “”

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.