the Quick Version
Question: Wat moet ik mij nou voorstellen bij ‘interne dialoog’?
Een dialoog vereist dat er meerdere mensen met elkaar praten… Dus hoe kan een dialoog dan ooit ‘intern’ zijn? Intern heb ik toch alleen met mijzelf te maken?
Answer: Misschien moeten we het idee loslaten dat wij over onszelf hebben. Misschien zijn er wel meer verhaallijnen tegelijkertijd mogelijk.
Soms ben ik het niet eens met mezelf…
Hoe kan dat nou, hoe kan ik het nou in hemelsnaam “niet eens” zijn met mezelf. Ik ben toch één persoon?
Hmmmja… maar wie zegt nou eigenlijk dat een persoon maar uit één persoon bestaat? Als je goed kijkt hebben we eigenlijk verschillende ‘ik-jes’. Allerhande verschillende aspecten van mij(n) zelf komen aan bod als ‘ik’. Misschien moeten wij onszelf wat meer leren zien als een ‘vergadertafel dan aspecten van mijzelf’ die door de wereld kaatst?
Dit eerste deel gaat over de verantwoording voor deze gedachte. Daarna wordt het praktischer..
<< Deel 01 | Deel 02 >>
the Longer Version
Inleiding
We kennen allemaal het gezegde “Hinken op twee gedachten”. Ik wilde iets gaan doen… en toen deed ik toch weer wat anders…
Dergelijke gedachtegangen kunnen gaan over redelijk eenvoudige/basale dingen in het leven die daardoor dan juist heel lastig, moeilijk lijken te zijn. bijvoorbeeld:
- het wel of niet vandaag de rommel opruimen
- het wel of niet al beginnen aan…
- het wel of niet iemand vandaag de waarheid zeggen…
Het zullen twee gedachten zijn die naar alle waarschijnlijkheid iets tegenstrijdigs in zich hebben. Misschien zelfs wel per definitie tegenstrijdig, omdat nou eenmaal geldt dat als het één gedaan wordt, er van het andere geen sprake meer kan zijn. Heel bekend is het conflict tussen verstand en gevoel. Want we kunnen dingen verstandelijk begrijpen maar ook dingen aanvoelen, emotioneel ervaren en het hoeft niet zo te zijn dat deze verschillende manieren van weten het altijd met elkaar eens zijn.
Denk ook maar eens aan jouw eigen dagelijks leven. We herkennen allemaal wel dat onze mogelijkheden ook wisselen met de verschillende rollen die we hebben in ons leven. De volwassenheid kan ineens zo volledig blijken te verdwijnen wanneer we tegenover onze ouders komen te staan, bij voorbeeld. De ordelijkheid en het overzicht dat we op ons werk lijken te hebben is soms zo verschillend van de chaos van ons on-opgeruimde huis.
Heb je nooit meegemaakt dat je op je tijdens werktijd nog ergens een privé-telefoontje moest doen… en dat je daar pas weer om 17:00 uur aan denkt?.. alleen zo jammer dat de bank dan ook dicht was.
De privé-mindset (de ik-om-mijn-bank) maakt plaats voor de werk-mindset (de ik-op-mijn-werk).
Blijkbaar staat de herinnering aan privé-zaken even op een laag pitje op het moment dat ik door de voordeur stap op m’n werkplek, en is weer helemaal ‘bij’ als het werk is afgelopen.
Interne Dialoog Uitgespeeld
We raken met onze rol vaak ook echt mogelijkheden kwijt. Ooit gezien dat een vriend of collega van je op de ene werkplek de sufferd was maar dat ie op een nieuwe plek meer gewaardeerd wordt voor zijn opleidingen en ineens met een zwier rondloopt die je nooit achter ‘m had verwacht?
Klik hier* voor een Prezi om vertrouwd
te raken met dit idee
Multimind
Het model waar vanuit ‘interne dialoog uitgespeeld’ is bedacht gaat uit van één van de nieuwere inzichten in de neurologie: het ‘multimind’ concept (van R. Ornstein). Het multimind-concept gaat ervan uit dat ons brein is opgebouwd uit een groot aantal kleine modules die allemaal goed zijn in één klein ding. Goed in het vertellen van een verhaal, goed in het voelen van een bepaalde emotie, goed in het verwoorden van een idee, goed in het herkennen van gezichten of in het herkennen van melodie. Ons brein functioneert op basis van de manier waarop al die kleine modules zijn op elkaar zijn afgesteld. Zo vormen we een totale ‘eenheid’ die, of misschien beter gezegd, zo vormen we een intern samenwerkingsverband dat gebruik maakt van de mogelijkheden van de neurologische modules… of niet.
Beehive
Op een vergelijkbare manier wordt ook wel de bijenkorf genoemd of Daniel Dennet gebruikt de metafoor van de mierenhoop. Een enkele bij of mier op zichzelf is niet zo slim. Een bij ruikt ergens een lekkere bloem en weet hoe ie de weg terug moet vinden naar de gemeenschap. En dan eigenlijk het belangrijkste: hij (of eigenlijk meestal zij) weet hoe het dansje gedaan moet worden waarmee andere bijen gebruik kunnen maken van deze kennis…
Er is informatie overdracht. Andere bijen zijn goed in het verzorgen van de jonge larven, anderen hebben weer ander functies. En juist die diversiteit en de onderlinge samenwerking maakt dat er prachtige constructies worden gebouwd. Worden er kinderen opgevoed en nieuwe koninginnen gemaakt. Wordt er aangevallen of verdedigd…
Niet omdat al die bijen zo slim zijn dat ze alles kunnen. Nee, ze kunnen die dingen bereiken omdat hun samenwerking zo goed is. Je zou kunnen zeggen dat de bijenkorf als gehele “beehive” slim is… véél slimmer is dan de individuele bij. Kan je nagaan wat de mogelijkheden zijn van de beehive van ons menselijke brein waarbij de afzonderlijke modules toch meestal veel slimmer zijn dan een individueel bijtje.
Samenwerkingsverbanden
Zo is dat ook in ons brein. Al deze modules kunnen meer-of-minder worden geactiveerd of niet. De mate waarin deze modules worden geactiveerd vormt verschillende ‘activatie-patronen’, ook wel “mind-sets”, of ook wel “egostates” genoemd. Verschillende ‘persoonlijke kanten van onszelf die we vaak kennen vanuit ons dagelijks leven.
Dat kan bijvoorbeeld alles te maken hebben met de rollen die we hebben. de rol als moeder of als minnares die kunnen elkaar behoorlijk bijten in een huwelijk met kinderen. De rol als ‘provider’ en werknemer tegenover de rol als vader van zijn kids, die zien we nog terug in de postbus 51 spotjes over “de man die zondag het vlees snijdt” (en de kinderen kennen hem niet meer).
Of misschien herken je de uitspraak “hierover ben ik het nog niet eens met mijzelf.” Aan dit soort dingen kan je herkennen dat er blijkbaar verschillende instellingen zijn in de verschillende mindsets. Dat onze mindsets verschillend denken over eenzelfde onderwerp.
Mensen met een MP3- of een DVD-speler kennen waarschijnlijk wel de instellingen van de equalizer. Hetzelfde nummer klinkt ineens heel anders wanneer we de instelling ‘pop-music’ kiezen na de instelling ‘classic’. We kennen dat al heel duidelijk ook bij een computer. Dezelfde computer heeft ineens volledig andere mogelijkheden als we het tekstverwerkingsprogramma naar voren halen. Duidelijk verschillend van de mogelijkheden van precies hetzelfde ding als het tekenprogramma nog vooraan stond in de rij van de open programma’s.
Wat is een ‘ik’ eigenlijk?
Een vraag waar we niet zo over nadenken omdat het antwoord zo duidelijk is… Maar als ik nou serieus neem dat ik vanavond zeg dat ik echt een ‘enkel’ glaasje wil drinken… en dat mij waarschijnlijk morgenochtend al hoort zeggen: ik baal er echt dat gisteren wéér te zwak was om me aan mijn plannen te houden. Ik baal ècht van mijzelf.
Nou, misschien baal ik eigenlijk van een ander deel van mijzelf?…
Je zou ‘jouw zelf‘ misschien moeten zien als een meer biologisch en meer emotioneel draagvlak voor mijn ‘ik’. Dan is “een ik” misschien eerder een verhaal dat ik vertel over mijzelf om mijzelf te sturen. Een functie van mijn centraal frontaal brein dat zelfbeelden heeft over mijzelf, en dat een idee heeft naar aanleiding van mijn wereldbeelden om een plan te bedenken wat ik moet doen of moet laten om mijn doelen te bereiken. en héél veel mensen hebben eigenlijk nogal een aantal ‘ikjes’ die náást elkaar bestaan.
Niets nieuws onder de zon
In de psychologie is dit ook geen nieuw gegeven. De “situationele neurose” die al door Freud werd beschreven laat al zien dat iemand over het algemeen goed kan functioneren maar dat er situaties kunnen zijn waarin iemand ineens niet meer met z’n omgeving overweg kan op een gezonde manier. Of wat te denken van de Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) (waar de laatste tijd erg veel aandacht voor is). Iemand functioneert goed maar als er iets gebeurt dat lijkt op de trauma-situatie dan schiet iemand in een andere instelling van de modules die destijds terecht was. De instellingen van de modules worden veranderd en een nieuwe mind-set komt op de voorgrond en begint bijvoorbeeld weg te rennen of te beven van angst. Een knal op straat van een kapotte auto is voldoende om iemand met een oorlogstrauma weer in een mind-set te duwen die lijkt op de angst van het slagveld. De dingen die er gebeuren tijdens de seksualiteit met de geliefde levenspartner kan iemand met een seksueel trauma soms laten terugschieten in de angst tijdens de verkrachting. En zeker wanneer het venster van prikkels wat groter wordt dan kan zoiets natuurlijk behoorlijk uitgroeien tot een handicap. De oorlogsoverlevende die op ieder hard geluid reageert alsof hij in de oorlog terug is. Of wat denk je dat er met iemands leven gebeurt als iedere kus of seksuele prikkel van de partner genoeg is om de minset van de verkrachting weer terug te halen…
Hoe kunnen we dat soort kleine en grote voorbeelden begrijpen? Hoe kunnen we dit snappen zolang we over onszelf blijven nadenken als waren we “één iets”.
In de praktijk weten we eigenlijk ook wel dat dit onzin is.
Mij wordt wel eens gevraagd of het onbewuste misschien niet een onbewezen construct in de psychologie is…
Ik zeg dan wel eens dat de vaak gebruikte term bewustzijn misschien wel veel eerder als “onbewezen construct” gezien zou mogen worden.
Het ongekerfde blok?
Een beeld dat ik wel gebruik om deze dingen duidelijk te maken, dat is het beeld van een schijf die uit een boomstam gezaagd is. Je kent dat wel. Een plak hout als dwarsdoorsnede van de stam waarin je de jaarringen kunt herkennen. Een ronde tafel met van hout met daaraan de verschillende mindsets.
Als je ze een tijdje onverzorgd laat liggen dan gaat langzamerhand het hout uitdrogen en inscheuren. Wat eerst kleine barstjes aan de rand van het hout zijn, dat worden beetje bij beetje echte barsten. Als je hout gelijk begint te verzorgen is er nog een gedeelte terug te winnen maar als je zo’n schijf hout lang genoeg laat liggen uitdrogen, dan kunnen de barsten zelfs zo ver door scheuren dat er compleet afgebroken punten hout ontstaan. Een beetje als een “exploding pie”-grafiek waar je de taart-punten uit kunt schuiven.
Je kan, met dat beeld, ook naar een mens kijken als waren we een blok hout dat uit een boomstam gezaagd is. En de barsten die er in zijn ontstaan hangen natuurlijk sterk van de levensloop af. Als alles goed blijft onderhouden en niet verdord dan kunnen we de basten tussen onze verschillende mindsets niet al te diep laten worden.
Je zou dat beeld als metafoor kunnen gebruiken voor een mens.
Hoe diep lopen de kerven door naar binnen?
Kan het zijn dat we het onderling contact hebben verloren tussen onze verschillende mindsets?..
20040710
Voor het stellen van vragen +klik hier+
Contact pagina: +klik hier+
of reageer hier:
Als je aanvullingen of opmerkingen hebt: plaats hieronder een reactie…
westcoachingblog.wordpress.com 